Implementação de uma proposta de feedback com inteligência artificial (IA) para melhorar o practicum em centros educativos.
DOI:
https://doi.org/10.24310/rep.10.1.2025.21418Palavras-chave:
Inteligência artificial, tecnologia educativa, inovação educativa, practicum, feedback, avaliaçãoResumo
Este estudo explora o uso da inteligência artificial generativa (IAG) para enriquecer o feedback final nas práticas externas universitárias, tomando como referência o curso de Ciências da Atividade Física e do Desporto. A partir das contribuições de tutores e estudantes organizadas em quatro áreas-chave do praticum, as suas reflexões foram transferidas para três ferramentas de IAG (ChatGPT, Gemini e Perplexity), que geraram propostas de melhoria. Os resultados mostram coincidências relevantes na necessidade de promover a autonomia, o envolvimento ativo e a participação dos estudantes, especialmente na vida geral do centro de práticas. Entre as propostas destacaram-se a criação de projetos liderados por alunos, a sua integração em comissões de decisão e a conceção de iniciativas com impacto real no ambiente profissional. Conclui-se que a IAG pode atuar como um apoio valioso à análise e à conceção pedagógica, desde que a sua utilização seja orientada por uma visão crítica, humanista e contextualizada.
Downloads
Métricas
Referências
Arderiu, M. & Brasó, J. (2020) Posibilidades de la tecnología para el fomento de una educación de calidad. World Voices Nexus. Disponible a: https://www.worldcces.org/article-1-by-antonell-and-rius
Baltazar, C. (2023). Herramientas de IA aplicables a la Educación. Technology Rain Journal, 2(2), e15. https://doi.org/10.55204/trj.v2i2.e15
Bernardo, P. R., Sánchez-Tarazaga, L., & Ribés, A. S. (2022). Motivaciones, expectativas y beneficios del prácticum desde la visión de los tutores de los centros educativos. Revista Electrónica Interuniversitaria de Formación del Profesorado, 25(3), 207-219. https://doi.org/10.6018/reifop.519361
Brasó, J. (2023a). ¿Puede la inteligencia artificial ayudar en la docencia en el nuevo marco curricular? Uso de chat gpt para la didáctica de la educación física (ef). En J. Ubago, F. Zurita, E. Melguizo, P. Valdivia, & G. González (Eds.), Propuestas metodológicas en Educación Física: Investigación puesta en práctica. Asociación de Docentes e Investigadores Jóvenes en Educación y Salud – ADDIJES. Universidad de Granada.
Brasó, J. (2023b). Inteligencia artificial (IA), transhumanismo y educación. Pensando en una e-educación física del futuro. En López, E. & Bernal, C. (Ed.), Educación, tecnología, innovación y transferencia del conocimiento (pp. 405-415). Dykinson. Disponible: https://www.dykinson.com/libros/educacion-tecnologia-innovacion-y-transferencia-del-conocimiento/9788411705707/
Brasó, J. & Arderiu, M. (2019). Herramientas tecnológicas para el seguimiento del alumnado en la FP dual. Revista Practicum, 4(2), 77-94. https://doi.org/10.24310/RevPracticumrep.v4i2.7805
Brasó, J. & Arderiu, M. (2022). Prácticas externas y formación profesional. Familia de actividades físicas y deportivas. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (46), 68-75. https://doi.org/10.47197/retos.v46.91590
Brasó, J. & Rillo, A. (2023). La Nueva era de la educación del s. XXI. Inteligencia artificial y aprendizaje. Reflexiones para la educación física y su didáctica. En VVAA, La escuela promotora de derechos, buen trato y participación. Revisiones, estudios y experiencias, (pp. 159-166). Octaedro.
Brasó, J. & Torrebadella, X. (2024). S. XXI La era de la inteligencia artificial. En VVAA, La tarea en tiempos de la Inteligencia Artificial (pp. 21-38). IHCC. https://doi.org/10.61480/ELWQ1598
Brasó, J., Pérez, M., & Chat GPT. (2023). Dialogamos desde la docencia con CHAT GPT para reflexionar en torno a la educación. Propuestas para la educación física y posibilidades de la inteligencia artificial. 6º Encuentro de Centros Innovadores en Alicante DIM-EDU. https://dimglobal.ning.com/profiles/blogs/jornasdaalicante23
Cebrián-de-la-Serna, M., & Pérez-Torregrosa, A.-B. (2024). La inteligencia artificial y su contribución a los ePortafolios en el prácticum. Revista Prácticum, 9(2), 38–53. https://doi.org/10.24310/rep.9.2.2024.20495
Choudhary, T. (2024). Political Bias in AI-language models: a comparative analysis of ChatGPT-4, Perplexity, Google Gemini, and Claude. Authorea Preprints. https://doi.org/10.20944/preprints202407.1274.v1
Costa, S. (2023). Inteligencia artificial: desafíos éticos y políticos. Santos Costa.
Delshorts, A., Rius, J. B., & Arderiu, M. (2024). Formación deportiva con el uso de las tecnología. ¿Es posible? Uso de herramientas digitales para la individualización del aprendizaje de los/as técnicos. DIM: Didáctica, Innovación y Multimedia, (42). Disponible en: https://raco.cat/index.php/DIM/article/view/429562
Felices, M. (ed.) (2021). Docentes para el siglo XXI: Propuestas para la formación inicial del profesorado en competencias críticas y reflexivas. Editorial Universidad de Almería.
Fernández-Rodicio, C.I., & Abellán-Roselló, L. (2023). El conocimiento previo. Influencia en el Prácticum de las Ciencias de la Educación. Revista Prácticum, 8(2), 32-44. https://doi.org/10.24310/rep.8.2.2023.17069
García-Vila, E., & Sepúlveda-Ruiz, M. P. (2022). El sentido de la tutorización en el desarrollo del prácticum: Acompañar y facilitar en el proceso de adquisición de competencias profesionales. Education Policy Analysis Archives, 30, 20-20. https://doi.org/10.14507/epaa.30.5826
Generalitat de Catalunya, (2009). Llei 12/2009, del 10 de juliol, d'Educació. Diari Oficial de la Generalitat de Catalunya (DOGC), núm. 5422, 16 de juliol de 2009. Disponible: https://portaljuridic.gencat.cat/ca/pjur_ocults/pjur_resultats_fitxa/?documentId=530395&language=ca_ES.
Gobierno de España, (2021, 28 de setembre). Reial decret 822/2021, de 28 de setembre, pel qual s'estableix l'organització dels ensenyaments universitaris i el procediment d'assegurament de la qualitat. Boletín Oficial del Estado (BOE), 233. Recuperado de https://www.boe.es/boe/dias/2021/09/29/pdfs/BOE-A-2021-15781.pdf.
Hanci, V. et al. (2024). Assessment of readability, reliability, and quality of ChatGPT®, BARD®, Gemini®, Copilot®, Perplexity® responses on palliative care. Medicine, 103(33), e39305. DOI: https://doi.org/10.1097/MD.0000000000039305
Innerarity, D. (2024). Las democracias en tiempos de crisis. EdTech Congress Barcelona 2024 [Vídeo]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=NSCOmnYv7c4
L'Enfant, J. (2024). AI as a reflective coach in graduate ESL practicum: activity theory insights into student-teacher development. European Journal of Open, Distance & E-Learning, 26(1), 1-19. Disponible: https://sciendo.com/pdf/10.2478/eurodl-2024-0003.
Martín, A., Méndez, L. & González, R. (2022). El Prácticum en contextos de enseñanza no presenciales: Investigación desde la práctica. Narcea Ediciones.
Martínez, R., Morales, J. & González, M. (2023). Inteligencia artificial en la educación. Revista Digital de Tecnologías Informáticas y Sistemas, 7(1), 100-106.
Ministerio de Educación y Formación Profesional. (2020). Llei Orgànica 3/2020, de 29 de desembre, per la qual es modifica la Llei Orgànica 2/2006, de 3 de maig, d'Educació (LOMLOE). Boletín Oficial del Estado (BOE), núm. 340, de 30 de diciembre de 2020. Disponible: https://www.boe.es/eli/es/lo/2020/12/29/3.
Parlamento Europeo (8 septiembre 2020). ¿Qué es la inteligencia artificial y cómo se usa?. Disponible en: https://www.europarl.europa.eu/topics/es/article/20200827STO85804/que-es-la-inteligencia-artificial-y-como-se-usa
Posino, M., Delshorts, A., & Brasó, J. (2024). Creación de aplicación móvil para la mejora de la higiene postural. Ejercicios individualizados y propuestas de la inteligencia artificial (IA) para espalda. Lecturas: Educación Física y Deportes, 29(319). https://doi.org/10.46642/efd.v29i319.7934
Salih, A. et al. (2025). Assessment of ChatGPT, Gemini, and Perplexity in Principle of Research Publication: A Comparative Study. Barw Medical Journal, 2(4), 3-7. https://doi.org/10.58742/bmj.v2i4.140
Sanjuán, M. & Sarceda, C. (2023). Prácticum, competencias docentes y educación de calidad: percepción del alumnado. Revista Prácticum, 8(2), 17-31. https://doi.org/10.24310/rep.8.2.2023.17713
Sierra, Á., Tierra, J. & Díaz, M. (2022). Formación del profesorado en educación física. Editorial de la Universidad de Huelva.
Stryker, C. (2024). ¿Qué es la IA? IBM. Editorial Lead. Disponible en: https://www.ibm.com/es-es/think/topics/artificial-intelligence
Wahyono, I. D., Putranto, H., Asfani, K., & Afandi, A. N. (2019). VLC-UM: A novel virtual laboratory using machine learning and artificial intelligence. In 2019 International Seminar on Application for Technology of Information and Communication (iSemantic) (pp. 360-365). IEEE. https://doi.org/10.1109/isemantic.2019.8884288
Zabalza, M. (2017). El Practicum y las prácticas externas en la formación universitaria. Revista Practicum, 1(1). https://doi.org/10.24310/RevPracticumrep.v1i1.8254
Zabalza, M. (2023). El practicum y las prácticas en empresas: En la formación universitaria. Narcea Ediciones.
Downloads
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Copyright (c) 2025 Anna Delshorts, Jordi Brasó Rius (Autor/a)

Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
A aceitação da obra implica a cedência do autor à Revista Prácticum, em exclusividade, dos direitos de reprodução, distribuição e venda da sua obra em todo o mundo, tanto em formato digital como em papel, CD- ROM, entre outros.
Os autores cederão igualmente à Revista Prácticum os direitos de difusão e comunicação pública na internet e nas redes informáticas, bases de dados, e qualquer outro portal ou dispositivo eletrónico para consultas online dos seus conteúdos e extratos, de acordo com as condições do portal, dos repositórios ou das bases de dados em que se encontre a obra.
A Revista Prácticum concede aos autores a publicação e difusão dos seus artigos e obras nas suas páginas pessoais na internet, equipas de investigação, repositórios institucionais e bases de dados científicas, sempre de acordo com o estipulado na Licença Creative commons 3.0



8.png)




