Joaquín Xirau (1895-1946): The Exiled Humanist and Spiritualist Paideia

Authors

  • Conrad Vilanou Torrano Universidad de Barcelona Spain

DOI:

https://doi.org/10.24310/TSN.2023.vi15.18161

Keywords:

Xirau, Paideia, Charitas, Philosophia Christi, humanism, Latin America

Abstract

This paper offers an approach to the thought of Joaquín Xirau (1895-1946) from the perspective of his humanist and spiritualist pedagogical conception, which he transferred to America in 1939. His educational proposals forged around the figure of Goethe during the period of the Second Spanish Republic, a social reform project based on a philosophy of education inspired by Krausism and the philosophy of values, are analyzed. Arrived in Mexican lands, Xirau configured from Christian love (Charitas) a Philosophia Christi that drinks from the sources of Ramón Llull, Erasmus and Juan Luis Vives. In this way, he devised a utopia or pedagogical province for the Latin American lands, inspired by figures from Mexican history such as Vasco de Quiroga or Bartolomé de las Casas, which responded to an interior religiosity, of the human conscience, open to a new world of peace and concord, a previous step to the fullness of life, to eternity.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

References

Abellán, J. L. (1982): El erasmismo español. Madrid: Espasa-Calpe.

Bataillon, M. (1991): Erasmo y España. Estudios sobre la historia espiritual del siglo XVI. Madrid: Fondo de Cultura Económica.

Campalans, Rafael (1933): Política vol dir pedagogia, prólogo de Joaquín Xirau. Barcelona: Biblioteca d’Estudis Socials.

Castro, A. (1925): El pensamiento de Cervantes. Madrid: Centro de Estudios Histórico-Revista de Filología Española.

Castro, A., y Bataillon, M. (2012): Epistolario. Madrid: Biblioteca Nueva-Fundación Xavier Zubiri.

De los Ríos, F. (1997): «Sentido y significado de España», en Obras completas, V. Escritos guerra civil y exilio. Barcelona: Anthropos-Fundación Caja Madrid, pp. 342-356.

De los Ríos, F. (1998): Religión y Estado en la España del siglo XVI, en Obras completas, II. Libros. Barcelona: Anthropos-Fundación Caja Madrid, pp. 412-413.

Gaos, J. (2018): Obras completas, I. Escritos españoles (1928-1938). México: Universidad Nacional Autónoma de México.

García de Andoin, C. (2017): «El erasmismo de Fernando de los Ríos», en Bulletin d’Histoire Contemporaine de l’Espagne (en línea), 51/2017, publicado el 9 de octubre de 2018, consultado el 1 de mayo de 2021, http://journals.openedition.org/bhce/727; Doi: 10.4000/bhce.727.

Goethe, J. W. (2017): Los años itinerantes de Wilhelm Meister. Madrid: Cátedra.

Gómez Inglada, P.; Marquès Sureda, S.; Pagès Manté, J.; Planagumà Vilalta, L.; y Vilanou, C. (2012): La carpeta de l’oncle: correspondència de l’exili de Joan Roura-Parella. Girona-Tortellà: Universitat de Girona-Ajuntament de Tortellà.

Jaeger, W. (1942-1945): Paideia: los ideales de la cultura griega, 3 vols. México: Fondo de Cultura Económica.

Jaeger, W. (1965): Cristianismo primitivo y paideia griega. México: Fondo de Cultura Económica.

Keiper, W. (1922): «El ideal educativo de Goethe», en Boletín de la Institución Libre de Enseñanza, vol. XLVI, pp. 97-104 y 133-138. Madrid.

Larroyo, F. (1941): El Romanticismo filosófico. Observaciones a la Weltanschauung de Joaquín Xirau. México: Logos.

Machado, A. (1938): «Miscelánea apócrifa. Sigue Mairena…», en Hora de España, núm. XX, pp. 5-12.

Machado, A. (1938): «Mairena póstumo», en Hora de España, XXI, pp. 5-12.

Machado, A. (1972): Juan de Mairena. Madrid: Editorial Castalia.

Marichal, J. (2000): «Sobre don Fernando de los Ríos», en Boletín de la Institución Libre de Enseñanza, núms. 37-38, pp. 59-60.

Monserrat, J. (2012): «Joaquim Xirau i la Unió Socialista de Catalunya», en Afers, Fulls de Recerca i Pensament, v. 27, núms. 71-72, pp. 305-323.

Nygren, A. (1969): Eros y ágape. La noción cristiana del amor y sus transformaciones. Barcelona: Sagitario.

Pomés Vives, J. (2021): «La Universitat de la “concòrdia” (1928-1936). Joaquim Xirau, el seu club de deixebles i la Federació Universitària Escolar (FUE) catalana», en Temps d’Educació, núm. 60, pp. 193-228.

Quintana Trias, Ll. (1999-2000): «Algunes lectures de Goethe a Catalunya (Maragall i Eugeni d’Ors)», en Estudi General. Revista de la Facultat de Lletres de la Universitat de Girona, núms. 19-20, pp. 55-68.

Redondo, E. (1966): «La integración del concepto de sabiduría en la pedagogía de Luis Vives», en Revista Española de Pedagogía, núm. 94, pp. 99-111.

Redondo, A. (2015): «La recepción del Erasmo y España de Bataillon (1937-1950)», en Eliseo Serrano (coord.): Erasmo y España. 75 años de la obra de Marcel Bataillon (1937-2012). Zaragoza: Institución Fernando el Católico, Colección de Letras, pp. 17-51.

Riba, C. (1988): Obres completes, IV. Crítica, 3. Barcelona: Edicions 62.

Ritscher, Hans (1985): «Educación y responsabilidad. (Conferencia con motivo del 150 aniversario de la muerte de J. W. Goethe)», en Educación, núm. 31, pp. 58-73. Tubinga.

Roura-Parella, J. (1950): Tema y variaciones de la personalidad. México: Instituto de Investigaciones Sociales.

Roura-Parella, J. (1965): «El pedagogo», en Cuadernos Americanos, CXXXIX, núm. 2, pp. 73-88.

Scheler, M. (1934): Muerte y supervivencia. Ordo amoris. Madrid: Revista de Occidente.

Spranger, E. (1948): «Goethe y la metamorfosis del hombre», en Cultura y educación. Parte histórica. Buenos Aires: Espasa-Calpe, pp. 79-104.

Xirau, J. (1998-2000): Obras completas, 4 vols. Barcelona: Anthropos-Fundación Caja Madrid.

Zweig, S. (2006): Erasmo de Rotterdam. Triunfo y tragedia de un humanista. Barcelona: Paidós.

Zweig, S. (2010): Castiello contra Calvino. Conciencia contra violencia. Barcelona: Acantilado.

Published

2023-12-19

How to Cite

Vilanou Torrano, C. (2023). Joaquín Xirau (1895-1946): The Exiled Humanist and Spiritualist Paideia. TSN. Transatlantic Studies Network, (15), 79–100. https://doi.org/10.24310/TSN.2023.vi15.18161