Dos nuevos xenófitos para la pteridoflora gallega: Adiantum raddianum C.Presl (Pteridaceae) y Cyrtomium falcatum (L.f.) C.Presl (Dryopteridaceae)

Autores/as

Palabras clave:

Helechos, Flora alóctona, penísula ibérica, Galicia

Resumen

Se citan por primera vez para Galicia los helechos Adiantum raddianum C.Presl y Cyrtomium falcatum (L.f.) C.Presl en base a nuestras observaciones de campo, pliegos de herbario, revisión bibliográfica e información de distintos portales digitales. Se aporta información sobre la distribución de  ambos  taxones  en  la  península  ibérica  e islas  Baleares y  datos  corológicos  de  las  poblaciones encontradas. El catálogo de especies exóticas naturalizadas de la subdivisión Pteridophyta en Galicia se eleva a 8.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Métricas

Cargando métricas ...

Biografía del autor/a

Rubén Pino Pérez, Universidad de Vigo

Investigador del Departamento de Biología Vegetal y Ciencia del Suelo, Facultad de Ciencias, Universidad de Vigo, Lagoas-Marcosende s/n, 36310 Vigo, Pontevedra, Spain

Citas

Aizpuru, I., Aseginolaza,C., Uribe-Echebarría, P.M., Urrutia, P. & Zorrakin, I. (1999). Claves ilustradas de la flora del país vasco y territorios limítrofes. Vitoria-Gasteiz. Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco.

Alomar, G., Reynes, A., Ferrer, I., Rodriguez, R. & Mus, M. (2000). Alguns Pteridofits interessants dels camps marjats de la serra de Tramuntana (Mallorca). Bolletí Soc. Hist. Nat. Balears, 43, 99-104.

Argüelles, J.M., Carlón, L., Gómez Casares, G., González del Valle, J.M., Laínz, M., Moreno Moral, G. & Sánchez Pedraja, Ó. (2004-2005). Contribuciones al conocimiento de la flora cantábrica, VII. Bol. Ci. Naturaleza R.I.D.E.A., 49, 147-193.

Benl, G. (1971). Fern hunting in Madeira. The British Fern Gazette, 10(4), 165-174.

Campos, J.A. & M. Herrera (2009). Diagnosis de la flora alóctona invasora de la CAPV. Dirección de Biodiversidad y Participación Ambiental. Departamento de Medio Ambiente y Ordenación del Territorio. Gobierno Vasco. Bilbao.

Cassasayas, T. & Farras A. (1986). Polystichum falcatum (L. fil.) Diels, adventicia a Catalunya. Collectanea Botanica 16(2), 425-426.

Cassasayas i Fornell, T. (1989). La flora al·lòctona de Catalunya. Catàleg raonat de les plantes vasculars exòtiques que creixen sense cultiu al NE de la Península Ibèrica. 880 pp. http://hdl.handle.net/10803/969.

Christenhusz, M.J.M., Zhang, X-C., Schneider, H. (2011). A linear sequence of extant families and genera of lycophytes and ferns. Phytotaxa, 19, 7-54. doi: https://doi.org/10.11646/phytotaxa.19.1.2

Denters, T. & Verloove, F. (2008). Smalle ijzervaren, Cyrtomium fortunei J.Sm., nieuw in Nederland. Gorteria, 33, 33-40.

Denters, T. (2003). Verleden en heden van IJzervaren (Cyrtomium falcatum (Lf) CB Presl.) in Nederland. Gorteria Dutch Botanical Archives, 29(5), 125-133.

Domingues De Almeida, J. (2012). Flora exótica subespontânea de Portugal continental (plantas vasculares). 5.a edição. Catálogo das plantas vasculares exóticas que ocorrem subespontâneas em Portugal continental e compilação de informações sobre estas plantas. Coimbra.

Fernández Alonso, J.I., Blanco-Dios, J.B., Bernárdez Villegas, J.G. & Rigueiro Rodríguez, A. (2011). Flora y vegetación de las Islas Cíes (Parque Nacional Marítimo-Terrestre de las Islas Atlánticas de Galicia).

Ferrer-Gallego, P.P., Guillot Ortiz, D. & Laguna Lumbreras, E. (2016). Nuevas citas para la flora alóctona en la provincia de Valencia. Bouteloua, 24, 126-131.

Fraga, P., Mascaró, C., Carreras, D., García, O., Pallicer, X., Pons, M., Seoane, M. & Truyol, M. (2004). Catàleg de la flora vascular de Menorca. Institut Menorquí d´Estudis, Menorca.

GBIF (2024). GBIF.org. Occurrence Download. doi: https://doi.org/10.15468/dl.gedzy5

Gómez Vigide, F. (2016). El Herbario FGV. Bol. Biga, 15, 9-336.

Guillot, D., Mateo, G., & Rosselló, J. (2020). Nuevas citas de Cyrtomium falcatum (L. f.) C. Presl. en la provincia de Castellón. Bouteloua, 29, 89-90.

Hansen, A. & Sunding, P. (1985). Checklist of vascular plants. Sommerfeltia, 1, 1-167.

Herrero-Borgoñón, J. J. (2004). Nuevos datos sobre la pteridoflora alóctona ibérica. Acta Botanica Malacitana, 29, 263-265.

Izco, J., Amigo, J. & García San León, D. (2000). Análisis y clasificación de la vegetación de Galicia (España), II. La vegetación herbácea. Lazaroa, 21, 25-50.

Lehtonen, S. (2011). Towards Resolving the Complete Fern Tree of Life. PLoS ONE, 6(10), e24851. doi: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0024851

Llofriu, P. (2000). Flora subspontània. Espècies subspontànies vistes a Marratxí. Pòrtula, 227, 22722-22723.

Muñoz Garmendia, F. (1986). Adiantum L. In: Castroviejo, S.; Laínz, M.; López González, G.; Montserrat, P.; Muñoz Garmendia, F.; Paiva, J. & Villar, L. (eds.). Flora Iberica. Plantas vasculares de la Península Ibérica e Islas Baleares. Vol. I. Lycopodiaceae-Papaveraceae, 1, 61-62. Real Jardín Botánico, CSIC. Madrid.

Patino, S., P.M. Uribe, P. Urrutia & J. Valencia (1992). Notas corológicas sobre la flora vascular del País Vasco y aledaños (VI). Est. Mus. Cienc. Nat. de Alava 7, 115-124.

Penas, A. (ed.) (1991). 668. Cyrtomium falcatum (L. fil.) C. Presl. Bol. Exsic. Pterid. Iber. 1991, 28.

Pino Pérez, R., Pino Pérez, J. J., Camaño Portela, J. L., Silva-Pando, F. J. & García Martínez, X. R. (2022). Catálogo de la Flora de Galicia según las monografías de la serie Flora iberica. Boletín Biga, 21, 5-524. doi: https://doi.org/10.5281/zenodo.7111005.

POWO (2024). Plants of the World Online. Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew. Published on the Internet: http://www.plantsoftheworldonline.org/ Retrieved 16 March 2024.

Quintanilla, L. G. (2021). Nephrolepis cordifolia, naturalizado en la isla de Arosa (NO de España). Botanica Complutensis, 45, 1-5.

Raman, G., Su Choi, K & Park, S. (2016). Phylogenetic Relationships of the Fern Cyrtomium falcatum (Dryopteridaceae) from Dokdo Island Based on Chloroplast Genome Sequencing. Genes, 7(115), 1-19. doi: https://doi.org/10.3390/genes7120115

Romero Buján, M.I. (2007). Flora exótica de Galicia (noroeste ibérico). Botanica Complutensis, 31, 113-125.

Roselló Gimeno, R., Laguna Lumbreras, E. & Guillot Ortiz, D. (2016). Cyrtomium falcatum ‘Rochfordianum’ en la provincia de Guipúzcoa. Bouteloa, 24, 136-154.

Royo Pla, F. (2006). Flora i vegetació de les planes i serres litorals compreses entre el riu Ebro i la serra d'Irta. Tesis doctoral. Universitat de Barcelona, Facultat de Biologia.

Salvo Tierra, E. (1990). Guía de helechos de la Península Ibérica y Baleares. Ed. Pirámide. Madrid.

Sánchez Gullón, E., Verloove, F., & Silva, V. (2017). New records of interesting xenophytes in the Iberian Peninsula. VII. Folia Botanica Extremadurensis, 11, 39-50.

Sánchez Velázquez, T. (2004). Clave taxonómica de la pteridoflora de las Islas Canarias. Botanica Complutensis, 28, 39-50.

Santos Guerra, A., Padrón Mederos, M.A., Mesa Coello, R., Ojeda Land, E. & Reyes-Betancort, J.A. (2013). Establecimiento de plantas introducidas en la flora vascular silvestre canaria. I (helechos, gimnospermas y monocotiledóneas). Acta Botanica Malacitana, 38, 176-182.

Schäfer, H. (2003). Chorology and diversity of the Azorean flora. Stuttgart. J. Cramer.

Schuettpelz, E., Schneider, H., Smith, A. R., Hovenkamp, P., Prado, J., Rouhan, G., Salino, A., Sundue, M., Almeida, T. E., Parris, B., Sessa, E. B., Field, A. R., de Gasper, A. L., Rothfels, C. J., D. Windham, M. D., Lehnert, M., Dauphin, B., Ebihara, A., Lehtonen, S., Schwartsburd, P. B., Metzgar, J., Zhang, L.-B., Kuo, L.-Y., Brownsey, P. J., Kato, M. & Arana, M. D. (2016). A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. Journal of Systematics and Evolution, 54(6), 563–603. doi: https://doi.org/10.1111/jse.12229

Segarra Moragues, J.G. (2001). Datos sobre la Pteridoflora subespontánea ibérica: Cyrtomium falcatum (Dryopteridaceae) y Nephrolepis cordifolia (Nephrolepideaceae). Nota Pteridológica 49. Acta Botanica Malacitana, 26, 247-249.

Serra Laliga, L. (2007). Estudio crítico de la flora vascular de la provincia de Alicante: aspectos nomenclaturales, biogeográficos y de conservación. Ruizia, 19, 1-1414.

Silva Pando, F. J., Alberte Rivera, M. J., Alonso Santos, M., González Bautista, A. V., González Lorenzo, J., Molina Rodríguez, F., Montoto Quinteiro, F., Moo García, C., Otero García, J. J., Rigueiro Rodríguez, A., Rozados Lorenzo, M. J., Salvado Garaboa, R. & Vega Alonso, G. (2011). Catálogo florístico vascular. Jardín botánico de Lourizán.

Smith, A. R., Preher, K.M., Schuettpelz, E., Korall, P., Schneider, H. & Wolf, P.G. (2006). A classification for extant ferns. Taxon, 55, 705-731. doi: https://doi.org/10.2307/25065646

V.V.A.A. (2004). Estudio de la flora alóctona de Bizkaia y valoración de su impacto sobre las especies autóctonas. Departamento de Ordenación del Territorio y Medio Ambiente, Gobierno Vasco.

Verloove, F. & Aymerich, P. (2020). Chorological novelties for the alien flora of northeastern Catalonia (Iberian Peninsula). Butlletí de la Institució Catalana d’Història Natural, 84, 137-153.

World Flora Online (2024). The Word Flora online. http://www.worldfloraonline.org/ Retrieved 16 March 2024.

Yañez, A., Marquez G.J., Berrueta P.C. & García, R.A. (2021). An urban fern refugium: Municipal Ecological Reserve of Avellaneda (Eco Área) (Buenos Aires, Argentina). Blumea, 66 (3), 227– 235. doi: https://doi.org/10.3767/blumea.2021.66.03.05

Imagen de mapa de distribución en la península ibérica y Baleares de Cyrtomium falcatum

Descargas

Publicado

04-06-2024

Cómo citar

Pino Pérez, R., Silva Pando, F. J., & Pino Pérez, J. J. (2024). Dos nuevos xenófitos para la pteridoflora gallega: Adiantum raddianum C.Presl (Pteridaceae) y Cyrtomium falcatum (L.f.) C.Presl (Dryopteridaceae). Acta Botanica Malacitana. Recuperado a partir de https://revistas.uma.es/index.php/abm/article/view/19775

Número

Sección

Notas

Artículos más leídos del mismo autor/a