Si voles ridere, lege Utopiam
Consideraciones en torno al humor filosófico en Utopía, de Thomas More
DOI:
https://doi.org/10.24310/contrastes.30.2.2025.17618Palabras clave:
Utopía, Thomas More, Erasmo, Humor, SátiraResumen
En la huella de la Stultitiae Laus de su gran amigo Erasmo, More no concebirá su obra más potente y original, Utopía, como una obra “seria”, sino como un “librillo” jocoso y “festivo”, destinado a expresar verdades a través de la via diversa de la risa. De este modo, la obra de 1516 se inscribiría en la rica tradición de la sátira clásica, en general, y de la “sátira menipea” (sobre todo lucianesca), caracterizada por su fuerte impronta “erudita”, es decir, filosófica, en particular. En el presente trabajo me propongo, pues, en primer lugar, identificar los principales pasajes de Utopia dotados de una intención y un contenido explícitamente cómicos, para, luego, intentar interpretarlos y articularlos (entre sí y dentro de la trama total de la obra). De este modo, espero poder realizar algunas consideraciones tentativas acerca cuál sería la significación del humor para la filosofía según la perspectiva de nuestro autor.
Descargas
Métricas
Publicación Facts
Perfil de revisores N/D
Información adicional autores
Indexado: {$indexList}
-
Indexado en
- Sociedad Académica/Grupo
- N/D
- Editora:
- Universidad de Málaga
Citas
CICERO, M. T. (2007), De oratore. Düsseldorf: Artemis & Winkler.
ERASMUS (1780), ΜΩΡΙΑΣ ΕΓΚΩΜΙΟΝ sive Stultitiae Laus. Basileae: G. Haas, ex Officina J. J. Thurneisen.
ERASMUS (1922), Opvs Epistolarvm. Tom. IV. Oxford: Oxford University Press.
ERASMUS (1992), Opvs Epistolarvm. Tom. II. Oxford: Oxford University Press.
HORATIVS (1959), Opera. Berlin: Walter de Gruyter.
JUVENAL (1996), Sátiras. Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Científicas.
LUCIANUS (1506), Luciani viri quam dissertissimi compluria opuscula longe festivissima ab Erasmo Roterodamo et Thoma Moro interpretibus optimis in latinorum linguam traducta hac sequentum serie. Parijs: J. Badius Ascensius.
LUCIANUS (1972), Opera. Tomus I. Oxford: Oxford University Press.
LUCIANUS (1974), Opera. Tomus II. Oxford: Oxford University Press.
PLATONE (2009), Repubblica. Testo greco a fronte. Milano: Bompiani.
PRÉVOST, A. (1978), L’Utopie de Thomas More. Paris: Mame.
QUINTILIANUS, M. F. (1996), Instititionis Oratoriae. Pars Altera. Libros IV-VI continens. Tomus II. Salamanca: Publicaciones de la Universidad Pontificia de Salamanca.
Bibliografía secundaria:
ATTARDO, S. (1994), Linguistic Theories of Humor. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
BAJTÍN, M. (2003), Problemas de la poética de Dostoievski. México: FCE.
BERGER, A. A. (1997), The Art of Comedy Writing. New Brunswick/London: Transaction Publishers.
BERGSON, H. (1985), La risa. Madrid: Sarpe.
CASTILLO GARCÍA, C. (1971), «Tópicos de la sátira romana», Cuadernos de filología clásica, 2, pp. 147-163.
CURTRIGHT, T. (2014), «Thomas More on Humor», Logos, 17 (1), pp. 13-35.
ELLIOTT, R. C. (1963), «The Shape of Utopia», ELH, 30 (4), pp. 317-334.
FLORES, A. B. (Coord.) (2014), Diccionario crítico de términos del humor y breve enciclopedia de la cultura humorística argentina. Córdoba: Universidad Nacional de Córdoba.
FREYE, N. (1944), «The Nature of Satire», University of Toronto Quarterly. 14 (1), pp. 75-89.
GRANADA, M. A. (2017), «Introducción. La Utopía de Tomás Moro y Erasmo: Una empresa común entre 1509 y 1516», en T. Moro, Utopía. Madrid: Tecnos, pp. CVI-CLI.
GREENBERG, J. (2019), The Cambridge Introduction to Satire. Cambridge: Cambridge University Press.
HALL, N. (1990), «Henry Patenson - Sir Thomas More’s Fool», Moreana, XXVII (101-102), pp. 75-86.
HEISERMAN, A. R. (1963), «Satire in the Utopia», PMLA, 78 (3), pp. 163-174.
LAKE PRESCOTT, A. (1999), «Humour and satire in the Renaissance», en G. P. Norton (Ed.), The Cambridge History of Literary Criticism. Cambridge: Cambridge University Press, pp. 284-291.
LEACOCK, S. (1935), Humor. Its Theory and Technique. New York: Dodd, Mead & Company.
LOGAN, G. (1989), «The Argument of Utopia», en J. C. Olin (Ed.). Interpreting Thomas More´s Utopia. New York: Fordham University Press, pp. 7-35.
OLIN, J. C. (1979), «The Praise of Folly», en J. C. Olin, Six Essays of Erasmus. New York: Fordham University Press, pp. 49-56.
STAPLETON, T. (2020), The Life and Illustrious Martyrdom of Sir Thomas More. Dallas: CTMS Publishers.
SULS, J. (1983), «Cognitive Processes in Humor Appreciation», en P. E. MCGHEE y J. H. GOLDSTEIN (Eds.), Handbook of Humor Research. Vol. 1. New York/Berlin/Heidelberg/Tokyo: Springer Verlag, pp. 39-57.
WILSON, N. G. (1992), «The Name Hythlodaeus». Moreana, XXIX (110), p. 33.
WOODEN, W. W. (1972), «Thomas More and Lucian: A Study in Satiric Influence and Technique». Sudies in English, 13, pp. 43-57.
WOODEN, W. W. (1979), «The Wit of Thomas More’s Utopia», en Studies in the Humanities, 7 (2), pp. 43-51.
Publicado
Cómo citar
Número
Sección
Licencia
Derechos de autor 2025 Contrastes. Revista Internacional de Filosofía

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 4.0.
Esta revista provee acceso libre inmediato a su contenido bajo el principio de hacer disponible gratuitamente la investigación al público. Todos los contenidos publicados en Contrastes. Revista internacional de Filosofía, están sujetos a la licencia Creative Commons Reconocimento-NoComercia-Compartirigual 4.0 cuyo texto completo puede consultar en <http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0>
Es responsabilidad de los autores/as obtener los permisos necesarios de las imágenes que están sujetas a derechos de autor.
Los autores/as cuyas contribuciones sean aceptadas para su publicación en esta revista conservarán el derecho no exclusivo de utilizar sus
contribuciones con fines académicos, de investigación y educativos,
incluyendo el auto-archivo o depósito en repositorios de acceso abierto de cualquier tipo.
La edición electrónica de esta revista esta editada por la Editorial de la
Universidad de Málaga (UmaEditorial), siendo necesario citar la procedencia en cualquier reproducción parcial o total.




5.png)